POMIARY EMISJI – ZMIANY W PRAWIE
W związku z koniecznością implementacji do polskich przepisów postanowień Dyrektywy IDE Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (Dz. Urz. L. 334 z 17.12.2010, str. 17) polska legislacja przewiduje wprowadzenie nowego rozporządzenia, mającego zastąpić obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206, poz.1291). Projekt tego rozporządzenia z dnia 24.10.2012r., oprócz wymaganych wspomnianą dyrektywą IDE zmian w zakresie, w jakim dotyczy ona prowadzenia okresowych pomiarów wielkości emisji rtęci ze źródeł spalania paliw, przewiduje kilka innych istotnych dla zainteresowanych podmiotów zmian i postanowień.
W nowym projekcie pojęcie „źródła” (rozumianego jako części instalacji spalania paliw będące stacjonarnymi urządzeniami technicznymi, w których następuje utlenianie paliw w celu wytworzenia energii) służy do określenia wszystkich źródeł spalania paliw, które wymagają pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego, w tym, dla których określa się standardy emisyjne, dla turbin gazowych, silników diesla i kotłów odzysknicowych. Określenia „instalacje” i „urządzenia” dotyczą zaś instalacji i urządzeń spalania lub współspalania odpadów, instalacji do produkcji dwutlenku tytanu, instalacji do produkcji lub obróbki wyrobów zawierających azbest, oraz instalacji, w których używane są rozpuszczalniki organiczne. Przewiduje się również rezygnację z formuły „emitor”, zastępując go „kominem”.
Z powodu istniejącej w obowiązującym rozporządzeniu niejednoznaczności pojmowania definicji poszczególnych wymaganych niepewności pomiarowych, projekt zakłada wprowadzenie jednej definicji dla wszystkich wymaganych niepewności pomiarowych określonych w rozporządzeniu, tj. rozumianą jako niepewność rozszerzoną ze współczynnikiem rozszerzenia k = 2 co odpowiada przedziałowi ufności 95%.
Inne ważniejsze zmiany dotyczące źródeł spalania paliw:
- zapis o konieczności wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza dla wszystkich, zdefiniowanych wyżej źródeł, w tym również dla silników Diesla i kotłów odzysknicowych w instalacjach do produkcji masy celulozowej (jeżeli wymagają pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego).
- zmiana w zakresie ustalania łącznej nominalnej mocy źródeł spalania paliw poprzez zapis, że przy ustalaniu łącznej mocy cieplnej źródeł nie uwzględnia się źródeł o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 15MW oraz zapis, że od dnia 15 stycznia 2015r. przy ustalaniu łącznej mocy cieplnej źródeł nie będzie uwzględniało się również źródeł, dla których źródeł o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 100 MW, dla których pozwolenie zostało wydane przed dniem 27 listopada 2002 r. lub dla których wniosek o wydanie pozwolenia złożono przed dniem 27 listopada 2002 r., a źródła zostały oddane do użytkowania nie później niż do dnia 27 listopada 2003 r., które w roku kalendarzowym pracują nie dłużej niż 2000 godzin (średnia krocząca z pięciu lat).
- określenie zakresu i sposobu prowadzenia pomiarów wielkości emisji dla źródeł, których nie uwzględnia się przy ustalaniu łącznej nominalnej mocy cieplnej, jeżeli gazy odlotowe z tych źródeł odprowadzane są jednym kominem wraz z gazami pochodzącymi z innych źródeł spalania paliw włączonych do tego komina, o nominalnej łącznej mocy nie mniejszej niż 100MW (ujęte w §2 ust. 8).
- wprowadzenie konieczności wykonywania pomiarów okresowych emisji rtęci (raz w roku) dla źródeł spalania paliw, które wymagają pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego, w tym dla których określa się standardy emisyjne, dla turbin gazowych, silników diesla i kotłów odzysknicowych, o łącznej nominalnej mocy cieplnej nie mniejszej niż 50MW (ustalając łączną nominalną moc cieplną źródeł nie uwzględnia się źródeł o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 15WM), opalanych węglem kamiennym lub brunatnym. Przy czym przepis ten dla źródeł, dla których pozwolenie na budowę wydano przed dniem 7 stycznia 2013r. lub dla których wniosek o wydanie pozwolenia na budowę złożono przed tym dniem, a źródła zostały oddane do użytkowania nie później niż w dniu 07 stycznia 2014r, stosował się będzie od dnia 1 stycznia 2016r.
- w zakresie oraz metodykach referencyjnych wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza dla instalacji spalania paliw:
– wprowadzenie pojęcia NO i NO2(w przeliczeniu na NO2) zamiast obowiązującego NOX(w przeliczeniu na NO2)
– zmiana jednostki, w której należy wyrażać mierzoną wilgotność bezwzględną gazów odlotowych (z %obj. na kg/m3) lub stopień zawilżenia gazów (doprecyzowano i zmieniono obowiązujące kg/kg na kgpary wodnej/kggazu suchego)
– rezygnacja z pojęcia metodyk manualnych w odniesieniu do kontrolnych pomiarów równoległych systemów AMS, z jednoczesnym doprecyzowaniem metodyki referencyjnej wykonania pomiarów równoległych dla stężeń CO, tj. wprowadzenie normy PN-EN 15058 oraz wskazanie wartości, dla której wielkość 95%-owego przedziału ufności pojedynczego wyniku pomiaru stężeń tlenku węgla, nie powinna przekraczać (10% wartości standardu emisyjnego).
– w związku z wprowadzeniem jednoznacznej definicji niepewności pomiarowych wprowadzenie nowej wartości wymaganej niepewności dla ciągłych i okresowych pomiarów stężeń tlenu O2(±0,7%obj.O2, zamiast obowiązującej ±0,4%obj.O2).
– rewizja wymaganej wartości niepewności dla pomiarów ciągłych i okresowych ciśnienia statycznego lub bezwzględnego spalin (±10hPa zamiast obowiązujących ±10Pa).
– w związku z wprowadzeniem obowiązku prowadzenia okresowych pomiarów emisji rtęci dla niektórych, określonych w projekcie, źródeł spalania paliw, wprowadzenie do tabeli Załącznika nr 2 metodyki manualnej zgodnej z normą PN-EN 13211 jako metodyki referencyjnej ich wykonywania.
Najważniejsze zmiany dotyczące instalacji lub urządzeń do spalania lub współspalania odpadów:
- regulacje dotyczące możliwości zmniejszenia częstotliwości prowadzenia pomiarów okresowych niektórych substancji:
– dodanie przepisu, że jeżeli w pozwoleniu na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, lub w pozwoleniu zintegrowanym nie ustalono wielkości dopuszczalnej emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu, to pomiarów emisji tych substancji, w tym również pomiarów okresowych, nie prowadzi się.
– dodanie przepisu, że dla instalacji i urządzeń spalania lub współspalania odpadów o zdolności przetwarzania poniżej 6Mg/h jeżeli prowadzący instalację lub użytkownik urządzenia może wykazać, że emisje tlenków azotu (jako NO2) w żadnych okolicznościach nie będą wyższe niż obowiązujące dla nich standardy emisyjne, to pomiary emisji mogą być dla tych substancji prowadzone tylko okresowo, tj. co najmniej raz na sześć miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji – co najmniej raz na trzy miesiące.
– dodanie przepisu, że jeżeli instalacja lub urządzenie do spalania lub współspalania odpadów spełni następujące warunki:
– emisje substancji powstających ze spalania lub współspalania odpadów w żadnych okolicznościach nie będą wyższe niż 50% aktualnych standardów emisyjnych
– prowadzący instalację może wykazać, że emisje metali ciężkich, dioksyn i furanów w żadnych okolicznościach nie będą wyższe niż 70% obowiązujących standardów emisyjnych
– w instalacji są spalane lub współspalane wyłącznie segregowane palne fakcje odpadów innych niż niebezpieczne, które nie nadają się do recyklingu, to pomiary emisji metali ciężkich mogą być prowadzone raz na dwa lata, a pomiary emisji dioksyn i furanów raz na rok.
- w zakresie oraz metodykach referencyjnych wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza dla instalacji spalania paliw:
– wprowadzenie pojęcia „NO i NO2(w przeliczeniu na NO2)” zamiast obowiązującego „NOX(w przeliczeniu na NO2)”
– zmiana jednostki, w której należy wyrażać mierzoną wilgotność bezwzględną gazów odlotowych (z %obj. na kg/m3) lub stopień zawilżenia gazów (doprecyzowano i zmieniono obowiązujące kg/kg na kgpary wodnej/kggazu suchego)
– w związku z wprowadzeniem jednoznacznej definicji niepewności pomiarowych wprowadzenie nowej wartości wymaganej niepewności dla ciągłych i okresowych pomiarów stężeń tlenu O2(±0,7%obj.O2, zamiast obowiązującej ±0,4%obj.O2).
– rewizja wymaganej wartości niepewności dla pomiarów ciągłych i okresowych ciśnienia statycznego lub bezwzględnego spalin (±10hPa zamiast obowiązujących ±10Pa).
– rezygnacja z pojęcia metodyk manualnych w odniesieniu do kontrolnych pomiarów równoległych, z jednoczesnym doprecyzowaniem dla stężeń CO (poprzez wprowadzenie normy PN-EN 15058) oraz dla stężeń substancji organicznych w postaci gazów i par wyrażonych jako całkowity węgiel organiczny (poprzez wprowadzenie normy PN-EN 12619) metodyk referencyjnych wykonywania pomiarów równoległych podczas badań systemów do pomiarów ciągłych AMS.
Najważniejsze zmiany dotyczące instalacji do produkcji dwutlenku tytanu, w przypadku stosowania reakcji sulfatyzacji lub chlorowania:
- konieczność prowadzenia ciągłych pomiarów emisji w zakresie pyłu (z procesów mielenia surowców, mielenia suchego pigmentu, suszenia pigmentu i mikronizacji parowej), dwutlenku siarki, trójtlenku siarki i kwasu siarkowego w przeliczeniu na dwutlenek siarki (z procesu koncentracji odpadowych roztworów kwaśnych), chloru (z głównych źródeł emisji) oraz pomiarów okresowych dla źródeł emisji związanych z prowadzeniem w instalacji innych niż wymienione powyżej procesów, w zakresie pyłu, dwutlenku siarki i kwasu siarkowego w przeliczeniu na dwutlenek siarki lub chloru, z częstotliwością co najmniej raz na rok.
- w związku z wprowadzeniem konieczności prowadzenia pomiarów ciągłych dla niektórych instalacji do produkcji dwutlenku tytanu wprowadzenie załącznika nr 5, w którym określa się zakres prowadzenia pomiarów ciągłych oraz metodyki referencyjne ich wykonywania wraz z podaniem stosownych wymaganych niepewności
- analogicznie do zmian wprowadzonych dla innych, określonych w projekcie, źródeł i instalacji, w załączniku 6 projektu, określającym zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów ciągłych i okresowych wprowadzenie jednostki, w których należy wyrażać mierzoną wilgotność bezwzględną gazów odlotowych (kg/m3) lub stopień zawilżenia gazów (doprecyzowano i zmieniono obowiązujące kg/kg na kgpary wodnej/kggazu suchego). Zrewidowanie również wymaganej wartości niepewności dla pomiarów ciągłych i okresowych ciśnienia statycznego lub bezwzględnego spalin poprzez przypisanie jej wartość ±10hPa zamiast obowiązującej ±10Pa.
Najważniejsze zmiany dotyczące instalacji, w których używane są rozpuszczalniki organiczne:
- Doprecyzowanie, że pomiary ciągłe lub okresowe emisji do powietrza lotnych związków organicznych (LZO) prowadzi się dla instalacji, w których używane są rozpuszczalniki organiczne oraz z jednoczesnym rozszerzeniem definicji LZO, przez który będzie się rozumieć, oprócz każdego związku organicznego, również każdą fakcję kreozotu, mającą w temperaturze 293,15 K prężność par nie mniejszą niż 0,01Pa, względnie posiadającą analogiczną lotność w szczególnych warunkach użytkowania (procesu).
- Doprecyzowanie pojęcie rozpuszczalnika organicznego rozumianego odtąd jako taki LZO, który dodatkowo nie ulega przemianie chemicznej (podczas użytkowania).
- Transpozycja przepisów ujętych w obowiązujących dyrektywach dotyczących klasyfikacji LZO dla których pomiary ciągłe i okresowe prowadzi się z wykorzystaniem metod chromatograficznych, tj. dla tych, które, zgodnie z obowiązującymi dyrektywami, sklasyfikowane są jako substancje rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość i którym zostały przypisane zwroty lub które powinny być oznaczone zwrotami wskazującymi rodzaj zagrożenia:
– H340, H350, H350i, H360D lub H360F, a do dnia 31 maja 2015r. także zwrotami R45, R46, R49, R60 lub R61;
– H341 lub H351, a do dnia 31 maja 2015r. również zwrotami R40 lub R68 (rozszerzenie w porównaniu z aktualnym rozporządzeniem).
Najważniejsze zmiany dotyczące instalacji do produkcji lub obróbki wyrobów zawierających azbest:
- w załączniku 4 projektu przewiduje się zmianę jednostki, w której należy wyrażać mierzoną wilgotność bezwzględną gazów odlotowych (z %obj. na kg/m3) lub stopień zawilżenia gazów (doprecyzowano i zmieniono obowiązujące kg/kg na kgpary wodnej/kggazu suchego).
- rewizja wymaganej wartość niepewności dla pomiarów okresowych ciśnienia statycznego lub bezwzględnego spalin poprzez przypisanie jej wartość ±10hPa (zamiast obowiązujących ±10Pa).
Projekt rozporządzenia został skierowany do konsultacji społecznych i jest na etapie ich zakończenia. Można się jednak spodziewać, że konieczność transpozycji przepisów przyjętej Dyrektywy IDE do wymagań polskiego prawa spowoduje wprowadzenie wspomnianego projektu w zaproponowanej lub niezmienionej istotnie formie już w najbliższym czasie.